la Gileppe

Een gigantische leeuw bovenop een stuwdam. Uitkijkend over een vallei in de Ardennen, waar de Gileppe stroomt en uitmondt in de Vesdre. Hoogtepunt van een uitstapje in 1958. Een fontein in Verviers leerde mij dat ‘la Gileppe’ meer was dan energie-opwekking.

Wij beschikten als kinderen sinds 1958 over Gazelles. Af en toe fietsten we vanuit Heerlen tot aan of over de grens met Duitsland. Aken was toen een hele onderneming, hoewel het lokale dialect heel vertrouwd klonk. Het Franstalige Belgie was toen te ver en vreemd. Gelukkig was er een rijke oom en tante, die de neefjes soms verrasten met een rit in hun Citroen Traction: een zomers uitstapje naar de ‘Barrage La Gileppe’.

Voormalige 19de eeuws centrum van de textielindustrie in Belgie is de stad Verviers, gelegen aan de kronkelende Vesdre. Het kalkarme water van die rivier was zeer geschikt voor het wassen van wol. Vandaar dat de wolverwerking daar eeuwenlang kon bloeien. De plaatselijke lakenindustrie bij Verviers groeide zodanig, dat omstreeks 1860 het enorme waterverbruik het voortbestaan van die industrie bedreigde. Daarnaast ontbrak het aan een behoorlijke afvoer van rioolwater en een aansluiting op gezond en voldoende drinkwater. De Vesdre was verworden tot een goot voor industrieel en huishoudelijk afvalwater.

In de rue des Raines, in het hart van Verviers, stuitte ik onlangs onverwacht op de monumentale ‘Fontaine Ortmans’. Echt iets voor de 19de eeuwse Belgen: fier en groots. Francois Ortmans-Hauseur, ooit burgemeester van Verviers, liberaal politicus, telg uit een geslacht van textielondernemers, ijverde tot 1878 onvermoeid voor de aanleg van een stuwmeer en een lokaal waterdistributienetwerk. De hele bevolking kreeg de garantie van betrouwbaar drinkwater, de aansluiting op een rioolstelsel. En de industrie kreeg weer voldoende waswater.